مشکلات تکراری! بن‌بست‌های مشابه! چرا از هر مسیری که می‌رویم، باز به نقطه‌ای ثابت می‌رسیم؟ چرا نمی‌توانیم به مشکلات واکنش درستی نشان دهیم؟ روان‌درمانی پویشی آمده است تا با شناخت ریشه مشکلات و یافتن الگوهای فکری و رفتاری ما، کیفیت زندگی‌مان را بهبود ببخشد. روان‌درمانی پویشی از رویکردهای روان‌درمانی است که مبنای آن نظریه‌های زیگموند فروید است. اما روان‌درمانی پویشی چگونه به درمان‌جو کمک می‌کند؟ روان‌درمانی پویشی به حل کدام مشکلات و مسائل کدام می‌کند؟ در ادامه این مطلب، هر آنچه باید در مورد روان‌درمانی پویشی بدانید برای‌تان خواهیم گفت. با آسا کلینیک همراه باشید.
روان‌درمانی پویشی چیست؟
روان‌درمانی پویشی (Dynamic Psychotherapy) از رویکردهای روان‌درمانی گفتگومحور است که تمرکز آن روی ناهشیار (Unconscious) درمان‌جو و تجلی آن در رفتار کنونی او است. اجازه دهید این مسئله را کمی بازتر کنیم. در روان‌درمانی پویشی، درمانگر تعارضات حل‌نشده درمان‌جو را بررسی می‌کند و ارتباط‌شان را میان افکار، الگوها، عادت‌ها و علائم کنونی او پیدا می‌کند. بدین ترتیب، درمان‌جو به بینش عمیقی در مورد خودش می‌رسد و با همراهی درمانگر روان‌پویشی در مسیر بهبود کیفیت زندگی و روابطش گام بر می‌دارد. به همین دلیل است که روان‌درمانی پویشی را درمان بینش‌محور (Insight-oriented Therapy) نیز می‌نامند.
روان‌درمانی پویشی چه فرقی با روانکاوی دارد؟
روان‌درمانی پویشی ریشه در نظریه روانکاوی (Psychoanalytic Theory) دارد، اما تفاوت‌هایی با روانکاوی کلاسیک دارد. دو تفاوت اصلی میان این دو رویکرد وجود دارد:
- روند روان‌درمانی پویشی کوتاه‌تر از روانکاوی است.
- در روانکاوی، ارتباط میان روانکاو و مراجع مرکز توجه است، اما در رویکرد روان‌درمانی پویشی رابطه مراجع با دیگران اهمیت دارد.
ویژگی‌های روان‌درمانی پویشی چیست؟
گاهی رفتاری از ما سر می‌زند یا کاری می‌کنیم که درک آن از توان‌مان خارج است. اصلاً خودمان هم نمی‌دانیم چرا چنین واکنشی نشان دادیم! جلسه‌های روان‌درمانی پویشی شما را به جایی می‌رساند که بتوانید منبع یا ریشه احساسات، افکارتان و رفتارهای‌تان را درک کنید. اما این اتفاق چگونه می‌افتد؟
شناسایی الگوها
بسیاری از ما در روابط‌مان و رفتارهای‌مان یا نحوه مواجهه‌مان با مشکلات، یک سری الگوهای مشخصی داریم که حتی از وجودشان خبر نداریم. روان‌درمانی پویشی در شناسایی این الگوها و اصلاح‌شان کمک‌مان می‌کند.
درک هیجانات
درمان روان‌پویشی به شما کمک می‌کند تا هیجانات‌تان را بشناسید و درک کنید. چنین شناختی باعث می‌شود الگوهای ناکارآمد را بشناسید و به سمت تغییر مثبت بروید.
شناخت مکانیسمهای دفاعی
مکانیسمهای دفاعی تحمل واقعیت را برای ما آسان می‌کنند. اما آیا همه مکانیسمهای دفاعی کارآمد هستند؟ همه ما یک سری مکانیسمهای دفاعی داریم که در موقعیت‌های مختلف و در مواجهه با شرایط مختلف، فعال می‌شوند. برای مثال، سرکوب، انکار و منطقی‌سازی از واکنش‌های دفاعی هستند. مکانیسمهای دفاعی ما بر ابعاد مختلف زندگی‌مان، از جمله روابط‌مان؛ تأثیر مستقیم می‌گذارند. در جلسه‌های روان‌درمانی پویشی، مکانیسمهای دفاعی‌تان را می‌شناسید و در شرایط مختلف، درک بهتری از واکنش‌های‌تان پیدا خواهید کرد.
بهبود روابط
در روان‌درمانی پویشی، ارتباط مراجع با دیگران بسیار مهم است. در اتاق درمان، مراجع متوجه نحوه تعاملش با دیگران می‌شود و به مرور زمان، در راستای بهبود آن‌ها گام بر می‌دارد.
در اتاق درمان روان‌درمانی پویشی چه اتفاقی می‌افتد؟
در جلسه درمان با رویکرد روان‌پویشی، مراجع در مورد هیجانات، احساسات، افکار، باورها و تجربه‌های دوره کودکی‌اش با درمانگر صحبت می‌کند. این گفتگو در قالب پرسش و پاسخ صورت می‌گیرد.
در هر جلسه‌ه درمان، مُراجع احساسات منفی، متناقص و سرکوب‌شده‌اش را بیان می‌کند و به مرور زمان و به کمک درمانگر، به آن‌غلبه می‌کند.
درمانگر روان‌پویشی تجربه‌های قبلی مراجع را بررسی می‌کند، از عمق‌شان مطلع می‌شود و در نهایت، ارتباط میان آن‌ها را با احساسات و الگوهای کنونی او در روابطش پیدا می‌کند.
درمان‌جو، به کمک درمانگر، الگوهای تکراری خود را می‌شناسد، آن‌ها را تغییر می‌دهد، روابط ناسالم را کنار می‌گذارد و برای اصلاح روابطش تلاش می‌کند.
به طور خلاصه، می‌توان گفت روان‌درمانی پویشی به شما کمک می‌کند تا پریشانی‌های هیجانی (Emotional Distress) و پریشانی‌های روانی‌تان را بشناسید، تحمل‌شان کنید و بدین ترتیب، به رشد هیجانی (Emotional Growth) برسید.
روان‌درمانی پویشی به حل چه مشکلاتی کمک می‌کند؟
رویکرد روان‌درمانی پویشی به حل مشکلات زیر کمک می‌کند:
- اضطراب
- افسردگی
- اختلالات خوردن
- مشکلات بین شخصی (Interpersonal problem)
- اختلالات شخصیت (Personality disorders)
- پریشانی روانی
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- اختلال اضطراب اجتماعی (Social Anxiety Disorder)
- سوء مصرف مواد مخدر
- اختلال پانیک (Panic Disorder)
- بی‌اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa)
- مشکلات روان‌شناختی کودکان و نوجوانان
اصول روان‌درمانی پویشی چیست؟
در روان‌درمانی پویشی یک سری اصول کلیدی وجود دارد:
- انگیزه‌‌های ناهشیار بر رفتار ما تأثیر می‌گذارند.
- تجربه‌های ما شخصیت ما را شکل می‌دهند.
- تجربه‌های گذشته بر وضعیت زمان حال ما تأثیر می‌گذارد.
- اگر خودمان و هیجانات‌مان را بشناسیم، می‌توانیم به بسیاری از مشکلات روانی‌مان غلبه کنیم.
- اگر از بند گذشته رها شویم، در آینده، زندگی بهتری خواهیم داشت.
سخن آخر
روان‌پویشی از رویکردهای درمانی است که مبنای آن نظریات روانکاوی فروید است. رویکرد روان‌پویشی به شما می‌گوید افکار، احساسات و تجربیات گذشته‌تان چگونه بر کیفیت زندگی و روابط‌تان تاثیر می‌گذارد. بدین ترتیب، این رویکرد، با شناخت ریشه‌های مشکلات و مسائل شما، وضعیت روانی و ابعاد مختلف زندگی‌تان را بهبود می‌بخشد.
